Dilli Ram Dulal

भाषा आधारभूत सञ्चार माध्यम हो ।  छापा र विद्युतीय भन्ने प्राविधिक वर्गीकरण मात्र हो, सञ्चारको वास्तविक माध्यम त भाषा नै हो ― चाहे लेखियोस् वा बोलियोस्। भाषाको यही महत्वलाई ध्यानमा राखेर बीबीसी पत्रकारिता पाठशाला (BBC College of Journalism) ले बीबीसी विश्व सेवाका भाषा शाखाहरुका लागि पत्रकारितामा भाषाको प्रयोगका बारे विशेष सामाग्रीहरू तयार गर्ने निधो गरेको हो। नेपाली सेवाको वेबसाइटको यो खण्डमा प्रस्तुत सामाग्रीमा समाचार लेखनका संपादकीय पक्षहरू भन्दा पनि भाषागत पक्षहरुका बारे चर्चा गरिएको छ। यहाँ प्रस्तुत सामग्री  हाम्रो भाषा  पुस्तकका लेखक पत्रकार तथा भाषाविद् शरदचन्द्र वस्तीको सहयोगमा तयार पारिएको हो। बीबीसी पत्रकारिता पाठशाला तथा विश्व सेवा दक्षीण एशियाली भाषाहरू नेपाली, बंगाली, हिन्दी, तामिल, सिंहल र उर्दुमा पत्रकारितामा भाषाको प्रयोगका बारे विशेष सामाग्रीहरू प्रस्तुत गर्न पाएकोमा गर्व गर्दछ। दक्षीण एशियाली लगायत १९ वटा भाषाहरूमा बीबीसीले यस्ता सामाग्रीहरू सार्वजनिक गरिसकेको छ। बीबीसीका पत्रकारहरुको लामो अनुभव र विशेषज्ञता तथा विज्ञहरुको सहयोगमा तयार पारिएका यी सहायक सामाग्रीहरु सन्स

अनुवाद गर्दा मूल भाषाको छायाँले नछोपोस् र आशय नउल्टियोस् भनेर सधैं सतर्क रहनुहोस् । छायाँ पर्दा अनुवाद गरिएको कुरा मात्र होइन आफ्नै भाषा समेत विकृत हुँदै जाने डर हुन्छ भने शब्दको आशय र अर्थ पर्गेल्न नसक्दा 'म गर्छु आग्राका कुरा, ऊ गर्छ गाग्राका कुरा' हुन पुग्छ। • तिमी तिम्रो घर जाऊ। यो अंग्रेजीको छायाँ परेको वाक्य हो। यसलाई नेपाली बनाउन भन्नुपर्छ ― तिमी आफ्नो घर जाऊ। — श्याम उसको होमवर्क नगरी आएको रहेछ। यहाँ पनि कुरा उही हो। 'उसको' को सट्टा 'आफ्नो' शब्द राख्‍नुपर्छ। — जब उनी फेल भइन्, सीता निकै रोइन्। अंग्रेजी वाक्यमा पहिले सर्वनाम, त्यसपछि नाम राख्‍ने चलन छ। नेपालीमा भने पहिले नाम, त्यसपछि मात्र सर्वनाम आउँछ। त्यसैले भन्नुपर्छ ― जब सीता फेल भइन्, उनी निकै रोइन्। (अझ राम्रो त 'फेल भएपछि सीता निकै रोइन्' हुन्छ।) संक्षेपमा भन्दा, स्रोत भाषामा भनिएको कुरालाई आफ्नो भाषामा पुनर्लेखन गर्नु नै अनुवाद हो। — म ज्यादै खुशी हुनेछु, यदि तिमी भोलि नै फर्क्यौ भने। यो पनि अंग्रेजीबाटै प्रभावित वाक्य हो। नेपाली शैलीको वाक्य हुन्छ ― तिमी भोलि नै फर्क्यौ भने म ज्यादै खुश

ठूलो अलैंचीमा पराग सेचन (संयोग) स्पाइसेस बोर्ड, भारत वाणिज्य एवं उद्योग मन्त्रालय भारत सरकार भा.कृ.अनु.प. नयॉं दिल्लीद्वारा वित्तपोषित राष्ट्रिय कृषि नवोन्मेशी परियोजना भारतीय अलैंची अनुसन्धान संस्थान क्षेत्रीय कार्यालय, स्पाइसेस बोर्ड, तादोङ, 737102, गान्तोक, सिक्किम ठूलो अलैंचीमा पराग सेचन जङ्‌गीबेरासिया परिवारको एक सदस्य ठूलो अलैंची (एमोमम सबुलेटम रोक्सबर्ग) उप-हिमाली राज्य सिक्किम र पश्चिम बङ्‌गालको दार्जीलिङ जिल्लामा उत्पादन गरिने प्रमुख नगदे बाली हो। यो एक बाह्रमासे वनस्पती हो जसको भुइँमन्तिर गानो हुन्छ जसबाट अनेकौं पातसहितको काण्ड र फूलडॉंठ पलाउँछ। पातसहितको काण्डलाई यौगिक-काण्ड पनि भनिन्छ। यसको बोटको उँचाई 1.5 देखि 3.0 मिटरसम्म अग्लो हुन्छ। फूलडॉंठ अथवा फूलको बनावट बाक्लो गरिबसेको  धेरै फूलको गुच्छा हुन्छ। जसमा 40  देखि 50 फूलको झुप्पा हुन्छ। यो स्व. पराग संयोग गर्ने भए तापनि दुवै छेउ मालाको शिर जस्तै तीखो टुसाका कारण विशेष यसलाई पराग सेचन आवश्यक हुन्छ। फोटोः ठूलो अलैंचीको फूल गुच्छा फोटो -ठूलो अलैंचीको फूल निम्न उँचाई (770 एम एएमएसएल-भन्दा अधिक) मा भएको ठ