अलेक्ज्याण्डर ग्राहम बेल
अलेक्ज्याण्डर ग्राहम बेलको संक्षिप्त परिचय
(Alexander Graham Bell) (३ मार्च, १८४७ – २ अगस्ट, १९२२-लाई सारा दुनिया सामान्यतया टेलीफोनका आविष्कारकका
रूपमा नैं ज्यादा जान्दछ। धेरै कम मान्छे नैं यो जान्दछन् कि ग्राहम बेलले न केवल
टेलीफोन, बल्कि कम्युनिकेशन टेक्नोलजीका
क्षेत्रमा धेरैमा पनि उपयोगी आविष्कार गरे छन्। तीब्र गतिमा तथ्याङ्क पठाउन मिल्ने
अप्टिकल फाइबरको चलनमा प्रयोग गरिने -अप्टिकल-फाइबर सिस्टम, फोटोफोन, बेल र डेसिबॅल
यूनिट, मेटल-डिटेक्टर आदिका
आविष्कारकहरूको श्रेय पनि तिनलाईनैं
जान्छ। यी सबै यस्तो प्रविधीमा आधारित छन्, जो ऩभए संचार-क्रंतिको कल्पना पनि गर्न सकिन्न।ग्राहम बेलको
जन्म स्कटल्याण्डको एडिनबर्गमा ३ मार्च सन १८४७ मा भएको थियो। उनी विलक्षण
प्रतिभाका धनी थिए।ग्राहम बेलको विलक्षण प्रतिभाको अन्दाज यस कुराबाट लगाउ सकिन्छ
कि उनी मात्र तेरह वर्षका उमेरमा नैं ग्रेजुएट भएका थिए। यो पनि एकदम आश्चर्यको
कुरा हो कि उनी केवल सोह्र वर्षको उमेरमै एक राम्रो म्यूजिक टीचरका रूपमा प्रसिद्ध
भएका थिए।भनिन्छ, ग्राहम बेललाई आमाको बहिरोपनाले बाटो देखायो अपाङगता कुनै पनि
व्यक्तिको लागि एक अभिशापभन्दा कम हुँदैन, तर ग्राहम बेलले अपङगतालाई अभिशाप बन्न दिएनन्। खासगरि, ग्राहम बेलकी आमा बहिरी थिइन्। आमाका सुन्नमा असमर्थताबाट
ग्राहम बेल एकदम दुखी र निराश रहन्थे, तर आफ्नो निराशालाई उनीहरूले कहिल्यै आफ्नो सफलताको बाटोमा रोकावट बन्न
दिएनन्। उनले आफ्नो निराशालाई एक सकारात्मक मोड दिन नैं राम्रो बुझे। यही कारण
थियो कि उनी ध्वनि विज्ञानको मददबाट नसुन्ने मानिसहरूको लागि यस्तो यन्त्र बनाउनमा
सफल भए, जुन आज पनि बहिरा
मानिसहरूको लागि कुनै वरदान भन्दा कम छैन।
ग्राहम बेलको बधिरहरूसित खास लगाव थियो। ग्राहम बेलले आफ्नो पूरा जीवन कान
नसुन्ने अर्थात बधिर मानिसहरूको लागि कार्य गर्नमा लागाएका थिए भन्दा अन्यथा
नहोला। उनको आमा त बधिर थिइन नै,ग्राहम बेलकि
पत्नी र उनका एक खास मित्र पनि सुन्नमा असमर्थ थिए। किन कि उनीहरूले शुरूबाट नैं
यस्तो मानिसहरूको तकलीफलाई एकदम नजीकबाट महसूस गरेका थिए, यसैले तिनको जीवनको राम्रोपनको लागि र केही गरेर जानु पर्दछ भन्ने कुरालाई उनी राम्रो ढंगबाट सम्झिन सक्थे। हुन सक्दछ कि शायद आफ्नो जीवनको यहि खास परिस्थितिहरूका
कारणबाट ग्राहम बेल टेलीफोनका आविष्कारमा सफल हुन पाए।ग्राहम बेललाई आविष्कारहरूका
जनक भन्ने गरिन्छ,ग्राहम बेल बाल्यकालबाट नैं ध्वनि विज्ञानमा गहिरो चासो राख्थे,
त्यसैले लगभग २३ सालको उमेरमा नैं उनीहरूले एक
यस्तो पियानो बनाए, जसको मधुर आवाज
एकदम टाढासम्म सुनी जान सक्थो। केही समयसम्म उनी स्पीच टेक्नोलजी विषयका टीचर पनि
रहे थिए। यस बेला पनि उनीहरूले आफ्नो प्रयास जारी राखयो र एक यस्तो यन्त्रलाई
बनाउनमा सफल भए, जुन म्यूजिकल
नोट्स पठाउन मात्र सक्षम थिएन कि आर्टिकुलेट स्पीच पनि दिन सक्थ्यो। यो नै
टेलीफोनको सबै भन्दा पुरानो मोडेल थियो।
Comments
Post a Comment